Aligarh Muslim University Foundation Day: વિશ્વની પ્રખ્યાત હસ્તીઓએ કર્યો છે અભ્યાસ

અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી (Aligarh Muslim University) એ દેશની એક શ્રેષ્ઠ સંસ્થા છે, જેની સ્થાપનાનું સ્વપ્ન સર સૈયદ અહમદ ખાને (Sir Syed Ahmed Khan) જોયું હતું. 19મી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં ભારતમાં મુસ્લિમો (Muslims)ની દયનીય સ્થિતિ જોઈને, તેમણે તેમના શિક્ષણમાં આગેવાની લીધી અને શાળાઓ ખોલીને શરૂઆત કરી. આધુનિક શિક્ષણ આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે, તેમણે એક કોલેજ ખોલી જે પાછળથી યુનિવર્સિટી (University) બની. આજ સુધી આ યુનિવર્સિટીમાંથી અનેક ખ્યાતનામ હસ્તીઓએ પોતાનું અને વિશ્વમાં યુનિવર્સિટીનું નામ રોશન કર્યું છે, જેમાં માત્ર ભારતના જ નહીં પરંતુ પાકિસ્તાન (Pakistan)ના પણ ઘણા પ્રખ્યાત લોકો સામેલ છે.

યુનિવર્સિટીની સ્થાપના 1920માં થઈ હતી


સર સૈયદ અહેમદ ખાને 1857 ની ક્રાંતિ પછી મુસ્લિમો માટે આધુનિક શિક્ષણની જરૂરિયાતને સમજી અને શાળાઓ ખોલીને શરૂઆત કરી. આ પછી, 1877 માં, તેમણે અલીગઢમાં મોહમ્મડન એંગ્લો-ઓરિએન્ટલ કોલેજની સ્થાપના કરી, જે 24 મે 1920 ના રોજ અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાં પરિવર્તિત થઈ. પરંતુ તેના ઘણા સમય પહેલા (1898માં) સર સૈયદ અહેમદ ખાને આ દુનિયા છોડી દીધી હતી.

વિવિધ શાખાઓના લોકો
અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીએ પોતાના ઉત્કૃષ્ટ શિક્ષણથી દેશભરમાં એક સારી સંસ્થા તરીકે પોતાની જાતને સ્થાપિત કરી છે. આ યુનિવર્સિટી સાથે માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ પાકિસ્તાનમાંથી પણ ઘણા મોટા નામ જોડાયેલા છે. ભારતમાં પણ અનેક ક્ષેત્રની હસ્તીઓએ અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કર્યો છે. આમાં ફિલ્મ, લેખન, રમતગમત અને રાજકારણના લોકો પણ સામેલ છે.

ફિલ્મ અને લેખન લોકો

હબીબ તનવીર, જાન નિસાર અખ્તર, શકીલ બદાયુની, ખ્વાજા અહેમદ અબ્બાસ, કે આસિફ, દિલીપ તાહિલ, નસીરુદ્દીન શાહ, જાવેદ અખ્તર જેવી ફિલ્મો સાથે જોડાયેલા લોકોએ અલીગઢ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કર્યો છે. તે જ સમયે, સઆદત અલી મંટો, રાજા રાવ, ઈરફાન હબીબ, અહેમદ અલી, મુનીર ચૌધરી, સૈયદ મુજતબા અલી, અલી સરદાર જાફરી જેવા નામો લેખકોમાં મુખ્ય છે.



રમતમાં ઘણા બધા નામો

રમતગમતમાં પણ આવા ઘણા નામ છે જે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલા છે. તેમાં સૌથી ચોંકાવનારું નામ છે હોકીના જાદુગર ધ્યાનચંદનું. હોકીમાં અખ્તર હુસૈન, ઝફર ઈકબાલ, બીપી ગોવિંદા, જોગીન્દર સિંહ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ક્રિકેટ જગતના લાલા અમરનાથ, સૈયદ મુશ્તાક અલી અને વઝીર અલી, ટેનિસમાંથી ગૌસ મોહમ્મદ, શૂટર અન્નુ રાજ સિંહે આ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કર્યો છે.

આ પણ વાંચોઃ કેવી રીતે જમશેતજીને તાજ હોટેલ બનાવવાનો આવ્યો વિચાર

અને પાકિસ્તાની હસ્તીઓ પણ

પાકિસ્તાનના પ્રથમ વડા પ્રધાન લિયાકત અલી ખાન, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની ખાન અબ્દુલ ગફાર ખાન, જેઓ ફ્રન્ટિયર ગાંધી તરીકે જાણીતા છે, પાકિસ્તાનના બીજા વડા પ્રધાન ખ્વાજા નિઝામુદ્દીન, પાકિસ્તાનના બીજા પ્રમુખ અયુબ ખાન અને પાંચમા પ્રમુખ ફઝલ ઈલાહી ચૌધરી જેવા નામો સામેલ છે. આ ઉપરાંત પાકિસ્તાનના લેખકો, કલાકારો અને વૈજ્ઞાનિકો પણ સામેલ છે.

યુનિવર્સિટી કેટલી મોટી છે

અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી ઉત્તર પ્રદેશના અલીગઢ શહેરમાં 467.6 હેક્ટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલી છે. તેની સાત મોટી કોલેજો છે. તેના મોટાભાગના સ્ટાફ અને વિદ્યાર્થીઓ આ યુનિવર્સિટીમાં રહે છે. આ 19 હોલ ઓફ રેસિડેન્સ છે જેમાં વિદ્યાર્થીઓ માટે 80 હોસ્ટેલ છે. દરેક હોલમાં રીડિંગ રૂમ, લાયબ્રેરી, સ્પોર્ટ્સ ક્લબ વગેરે જેવી ઘણી સુવિધાઓ આપવામાં આવી છે. ગયા વર્ષે જ, અલીગઢ યુનિવર્સિટીએ QS વર્લ્ડ યુનિવર્સિટી રેન્કિંગમાં 801મું સ્થાન મેળવ્યું છે અને રાષ્ટ્રીય સંસ્થાકીય રેન્કિંગ ફ્રેમવર્કમાં ભારતમાં 10મું સ્થાન મેળવ્યું છે.

આ પણ વાંચોઃશું ભારતના ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ લાવી રહ્યું છે વિશ્વમાં મોટું સંકટ

અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીને ભારતીય બંધારણની સાતમી અનુસૂચિ હેઠળ રાષ્ટ્રીય મહત્વની સંસ્થા તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે. 1967માં સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેંચે તેના ચુકાદામાં સ્પષ્ટતા કરી હતી કે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી લઘુમતી શૈક્ષણિક સંસ્થા નથી. પરંતુ બાદમાં તેના પર જુદા જુદા નિર્ણયો આવ્યા, 2019માં સુપ્રીમ કોર્ટે તેને ફરીથી લઘુમતી શૈક્ષણિક સંસ્થાનો દરજ્જો આપ્યો. જ્યારે શરૂઆતથી અત્યાર સુધી અન્ય ધર્મના વિદ્યાર્થીઓ પણ આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરતા આવ્યા છે.