જે તારને સ્પર્શતાની સાથે જ મૃત્યુ થાય છે, ત્યાં પક્ષીઓ આરામથી ઝૂલે છે
તમે અનેક પક્ષીઓ (Birds)ને રસ્તાના કિનારે તાર પર બેઠેલા જોયા હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જે ઈલેક્ટ્રીક વાયર (Electric wire)ને સ્પર્શતાની સાથે જ મૃત્યુ (Death) થાય છે, તેના ઉપર બેસીને પણ પક્ષીઓને કરંટ કેમ નથી લાગતો?
દુનિયામાં ઘણી એવી વસ્તુઓ છે, જેને આપણે રોજ આપણી નજર સામે જોઈએ છીએ પરંતુ તેનો તર્ક સમજી શકતા નથી. આપણી આંખો આ ઘટનાઓથી એટલી ટેવાઈ ગઈ છે કે આપણને તેમાં કંઈ અજુગતું દેખાતું નથી. તાર પર બેઠેલા પક્ષી (Birds)ને જોવા જેવું. હા, તમે આજ સુધી ઘણી વખત પક્ષીઓને ઇલેક્ટ્રિક વાયર (Electric wire) પર આરામથી બેસતા જોયા હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ઈલેક્ટ્રીક વાયરને અડકે છે ત્યારે તેને જોરદાર કરંટ લાગે છે, આખરે તેના પર પૂરા ભાર સાથે બેઠેલા પક્ષીઓને કરંટ (Current) કેમ નથી લાગતો?
આવા દ્રશ્યો આપણે દરરોજ ઘણી વખત જોઈએ છીએ. ક્યારેક ઇલેક્ટ્રિક વાયર પર એક જ પક્ષી બેઠું હોય છે તો ક્યારેક પક્ષીઓનું ટોળું. તેઓ તાર પર આરામથી બેસીને ધ્યાન કરે છે. પરંતુ કરંટ તેને ક્યારેય લાગતો નથી. આ વાયરોમાં વીજળી ચાલે છે જે ઈલેક્ટ્રીક લેવલ દ્વારા ઘરોમાં આવે છે.
જ્યારે ઘરોમાં હાજર અર્થિંગ વાયર દ્વારા સર્કિટ પૂર્ણ થાય છે, ત્યારે ઘરના બલ્બ અને પંખા ચાલે છે. જ્યારે પક્ષી હવામાં લટકતા વાયર પર બેસે છે, ત્યારે તેને કરંટ લાગતો નથી કારણ કે સર્કિટ પૂર્ણ થઈ નથી. બીજી બાજુ, જો પક્ષી જમીનની સાથે સાથે વાયરના સંપર્કમાં આવશે, તો તેના શરીરમાંથી વીજળી વહેવા લાગશે, એટલે કે તેને કરંટ લાગશે.
આ વીજળીના પ્રવાહનો નિયમ છે
આને સંપૂર્ણ રીતે સમજવા માટે, તમારે વીજળીના પ્રવાહનો નિયમ સમજવો પડશે. વીજળી એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ વાયર દ્વારા વહે છે. આ માર્ગમાંથી વીજળી સારી રીતે વહે છે, જ્યાં તે અવરોધિત થતી નથી. આવી સ્થિતિમાં વીજળીનો પ્રવાહ સારી રીતે વહેવા માટે તાંબાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે પક્ષીઓના શરીરમાં આવા કોષો અને પેશીઓ હોય છે, જે તાંબાના તારમાં પ્રતિકાર બનાવે છે અને વીજળીના પ્રવાહને અસર કરે છે.આ પણ વાંચો: આખરે મોલ-એરપોર્ટમાં ટોયલેટના દરવાજા કેમ હોય છે આટલા ઉંચા
એક શરત પર લાગી શકે છે કરંટ
એ વાત સાચી છે કે તાર પર બેઠા પછી પણ પક્ષીઓને કરંટ લાગતો નથી. પરંતુ એક મહત્વની વાત એ પણ છે કે જો પક્ષીઓ વાયરની સાથે જમીનના સંપર્કમાં આવે તો અર્થિંગ સર્કિટ પૂર્ણ થાય છે અને પક્ષીઓને વીજ કરંટ લાગશે. મનુષ્ય સાથે પણ એવું જ થાય છે. જ્યારે માનવ શરીર જમીન સાથે સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે જ તેને ઇલેક્ટ્રિક મળે છે. આ સર્કિટ પૂર્ણ થવાને કારણે થાય છે.
